Elke digitale spiegelreflex camera kan bestanden in het zogenaamde RAW formaat wegschrijven. Deze bestanden zijn echter groter dan de gangbare Jpeg bestanden die de camera ook kan produceren. Daarnaast moeten RAW bestanden eerst omgezet worden in Jpeg bestanden voordat anderen de foto’s kunnen bekijken of voordat ze bij een standaard fotodienst afgedrukt kunnen worden. Werken met RAW bestanden vergt dus een boel extra werk. Waarom zou je deze extra moeite nemen?
Wat zijn RAW bestanden?
Een RAW bestand bevat de ruwe data die van de sensor komt. Wanneer je een Jpeg opslaat pakt je camera deze ruwe data en voert hier een aantal standaard bewerkingen op uit afhankelijk van de instellingen van je camera. De ingestelde (of automatische) witbalans wordt doorgevoerd, een bepaalde verscherping wordt uitgevoerd en het bestand wordt van (bijvoorbeeld) 12 bit omgezet naar de 8 bits die een Jpeg kan bevatten.
Wanneer je een foto echter in het RAW formaat opslaat worden al deze instellingen wel opgeslagen, maar deze zijn dan niet definitief. Achteraf kun je met gespecialiseerde software de instellingen nog naar wens aanpassen. Dit alles gebeurd zonder dat je het RAW bestand aantast; elke keer dat je de RAW afbeelding bekijkt worden de opgeslagen instellingen doorgevoerd voordat de foto getoond wordt. Bij Jpeg zijn al deze bewerkingen echter al doorgevoerd en de enige manier om ze te wijzigen is door het bron bestand aan te tasten. Hierbij gaat altijd informatie verloren.
Acht versus twaalf bit
Jpeg bestanden werken standaard met 8 bits kleurkanalen. Dit betekend dat per kleur (Rood, Groen en Blauw) slechts 256 variaties opgeslagen kunnen worden. De meeste sensoren van moderne camera’s werken kunnen echter twaalf bits aan kleurinformatie opslaan (4.096 variaties per kleurkanaal).
Hoewel deze extra kleuren in de praktijk voor het menselijk oog niet zichtbaar zijn komt het er wel op neer dat er veel meer informatie opgeslagen is. Een schaduwpartij zal bijvoorbeeld meer informatie bevatten en deze is bij de nabewerking, indien gewenst, naar voren te halen.
Nieuwere camera’s (zoals de Canon 1D Mark III) kunnen zelfs al 14 bit (16.384 variaties) per kleurkanaal vastleggen.
Nadelen van RAW bestanden
Doordat de ruwe data wordt opgeslagen met, zoals hierboven uitgelegd, meer informatie dan een Jpeg zijn RAW bestanden doorgaans aanmerkelijk groter dan Jpeg bestanden. Een 10 megapixel RAW bestand kan zo al gauw 10 megabyte groot zijn. Naast het gebruik van grote geheugenkaarten (gelukkig tegenwoordig erg betaalbaar) om voldoende foto’s te kunnen nemen, kost ook de permanente opslag op harddisk en back-up media de nodige ruimte.
Om RAW bestanden te bekijken is daarnaast een gespecialiseerd programma nodig, je kunt je foto’s dus niet zo eenvoudig even bekijken op een willekeurige computer. Ook is er geen standaard voor RAW bestanden die huidige camera’s ondersteunen. Elk merk heeft zijn eigen (of zelfs meerdere) RAW formaat. Uitwisselen is dus lastig; een bestand moet doorgaans eerst omgezet worden naar een meer gebruikt formaat.
Om optimaal gebruik te maken van een RAW bestand ben je bijna genoodzaakt elke foto afzonderlijk te optimaliseren. Dit is uiteraard erg tijdrovend. Wanneer je liever niet te veel tijd besteed aan programma’s als Photoshop dan ben je simpelweg veel beter af met Jpeg.
Voordelen van RAW bestanden
Ondanks alle nadelen zijn er gelukkig ook nog een aantal belangrijke voordelen die het gebruik van RAW bestanden de moeite waard maken. De belangrijkste reden hierbij is dat er achteraf nog zoveel aanpassingen te maken zijn. Een van de meest gemaakte aanpassingen is waarschijnlijk het aanpassen van de witbalans. Hiermee kun je een kleurzweem eenvoudig corrigeren.
Doordat er meer kleurinformatie beschikbaar is kunnen (delen van) foto’s verbeterd worden. Donkere delen kunnen, met minder ruis, oplicht worden en uit lichte delen kan nog detail gehaald worden. Overigens heeft ook RAW hierbij uiteraard zijn beperkingen. De vaak genoemde twee stops over- en onderbelichting kan ik de praktijk vaak niet gehaald worden.
Conclusie
De keuze voor het gebruik van RAW of Jpeg hangt af van het doel de foto’s en de wensen van de fotograaf. Met RAW heb je de meeste controle over de uiteindelijke foto met behoud van de meeste details. In Jpeg heb je het voordeel van een snellere workflow, kleinere bestanden en in de praktijk zal kwaliteitsverschil (mits de camera goed ingesteld stond) zelfs op 20 bij 30 afdrukken niet zichtbaar zijn.
Hoe belangrijker de foto’s, hoe groter het nut van fotograferen op RAW. Bij een bruiloft wil je het liefst elke mogelijke fout kunnen corrigeren (je kunt de foto niet nog eens maken tenslotte), terwijl je bij de familiefoto’s wellicht minder belang hecht aan topkwaliteit.
Bron: http://www.photofacts.nl/fotografie/rubriek/tips_en_truuks/fotograferen_op_raw_of_jpeg_formaat.asp
